Μ' αρέσει ένα βιβλίο όταν δεν ξέρω τι είναι, δεν ξέρω σε ποιόν να το δωρίσω, δεν ξέρω αν πρέπει να το διαβάσω μόνος μου ή μέσα στην τάξη μου. Τέτοιο είναι το τελευταίο βιβλίο της Βούλας Γιαγκάζογλου "Ο Βαρόνος που Δ.Ε.Π.Υ." (εκδ. Ελληνοεκδοτική, 2020). Ένα σχεδόν παιδικό βιβλίο που σε φέρνει σε ένα σωρό αναγνωστικά διλήμματα: Να κλάψω ή να γελάσω με τα παθήματα ενός αδέξιου τετράποδου βαρόνου; Να ταυτιστώ με τον ίδιο, με τους συμμαθητές ή τη δασκάλα του;
Παρακολουθούμε τις περιπέτειες ένταξης ενός μικρού γαϊδάρου σε μια αφιλόξενη σχολική τάξη. Αποδοχή, απόρριψη, φθόνος, αλληλεγγύη και σχολικός ρεαλισμός, διαμορφώνουν έναν ενδιαφέρον μονόλογο τάξης, μια παιδική κωμικοτραγωδία τσέπης, μια γραφή υβριδική:
"- Τι μαρτύριο είναι για μένα το σχολείο.(...) Αυτοί οι μεγάλοι δεν ξέρουν τι θέλουν. Ενώ μας λένε να λέμε πάντα την αλήθεια, όταν το κάνουμε τρώμε τιμωρία. (...) Η δασκάλα λέει ότι είναι πολύ ωραίο πράγμα η ευαισθησία. Παρόλα αυτά, σε εμένα δεν φαίνεται να το εκτιμά. (...) Λες και μου έκαναν καμιά εκατοστή εμβόλια μαζεμένα.(...) Για όλα φταίω εγώ. (...) Μα γιατί δεν με πιστεύει κανείς; (...) Α, ρε πατέρα ποιητή! (...) Μακάρι να γινόταν να αλλάξω τον εγκέφαλό μου. (...) Ίσως είπε και τη λέξη σ' αγαπώ. (..) Δε γίνεται ένα ελάττωμα να είναι μόνο ελάττωμα."
Η Γιαγκάζογλου προτείνει ένα μανιφέστο ανηλικότητας κατά της αναπόφευκτης ενηλικίωσης. Μια σύγκρουση του λογικού με το παράλογο, ένα παιδικό παραλήρημα για τη χαμένη αθωότητα.
Όλα τούτα θα ήταν δυσβάστακτα για τον εκάστοτε μικρό -ή λιγότερο μικρό- αναγνώστη, ωστόσο εδώ έρχεται το χιούμορ που διατρέχει όχι μόνο κάθε λέξη του κειμένου, αλλά πολλές φορές κάθε συλλαβή. Δαιμόνιο παιχνίδι με τις λέξεις, τα σύμβολα και τα νοήματα καθιστούν αποδεκτά και εύληπτα τα πιο περίεργα "κατασκευάσματα". (απολαυστικό εύρημα ένας γάιδαρος να μιλάει καθαρεύουσα).
Ένα ασταμάτητο γαϊτανάκι λοιπόν, ωστόσο αυτό ακριβώς δίνει και τη γεύση της Δ.Ε.Π.Υ. (Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής/Υπερκινητικότητα). Το ανοριακό, το αδιάλειπτο, το απρόσμενο καταλήγει ως τρόπος δημιουργίας που τελικά λυτρώνει.
Η Γιαγκάζογλου μας μπολιάζει με μια δόση αναγνωστικής Δ.Ε.Π.Υ. Οι λέξεις χορεύουν επαναστατούν, ζαλίζονται και τελικά σε καταλαμβάνουν.
Αρωγός/ξεναγός στον κόσμο της, είναι η εικονογράφος Μαρία Μανουρά. Τα ανθρωπομορφικά της σκίτσα συνδυάζουν τη θλίψη και ελπίδα των ηρώων ενώ αναδεικνύουν την παραστατικότητα του κειμένου.
Θα ήθελα να δω έναν θεατρικό μονόλογο με την ιστορία του Βαρόνου. Νομίζω ότι το είδος του μονολόγου είναι καιρός να εισαχθεί και στο παιδικό θέατρο. Ο υπερκινητικός Βαρόνος θα ήταν μια ιδανική αρχή επί σκηνής.
