Η κριτική ματιά της Μαρίας Λιάκου στο "Μην κλαις ρε, Γοργόνα!"
Πρόκειται για μία συλλογή διηγημάτων και θεατρικών κειμένων όπου κυριαρχεί ο μονόλογος με παραληρηματικό λόγο.
Τα θέματα του βιβλίου είναι το προσφυγικό, ο εθνικισμός, η ανεργία, η ευκαιριακή απασχόληση, η ενδοοικογενειακή βία, ο αυτισμός, ο παιδικός καρκίνος κ.ά.
Ο συγγραφέας με σαρκασμό επιχειρεί να αναδείξει τα θέματα και ο αναγνώστης να αναρωτηθεί τι κρύβεται μέσα στις λέξεις της γραφής..
Το κρυμμένο και υποσυνείδητο μήνυμα του κειμένου ο συγγραφέας το δίδει ως τεχνίτης του λόγου και η όποια εμβάθυνση γίνει ανήκει στον αναγνώστη. Αναδεικνύει προβλήματα και καταστάσεις ο συγγραφέας χωρίς να δίδει έτοιμες λύσεις (που θα ήταν και άστοχο).
Οι χαρακτήρες ακολουθούν το θεατρικό πρότυπο και οι συναισθηματικές μεταπτώσεις τους δίδουν ρυθμό στο κείμενο. Τα θέματα που αγγίζει είναι σύγχρονα και άλυτα που όμως ο αναγνώστης γνωρίζει και έτσι με την σιγουριά του θεατρικού κειμένου (ως προς την δομή του) ο συγγραφέας πετυχαίνει το πέρασμα από την μια θεματική σε άλλη με επιτυχία. Από τα επτά κείμενα βρήκα εξαιρετικό το «Φυλλάδια αντί στεφάνων» και θα ευχόμουν να το δω ως παράσταση στο θέατρο!
Οι οικογενειακές σχέσεις, η ενδοοικογενειακή βία, οι ψυχικές συνέπειες στα θύματα, το διαζύγιο και το παιδί είναι κύρια θέματα στο «γαλάζια δακρυσμένη πλαστελίνη» και «ζεϊμπέκικη ορθογραφία». Επίσης η στάση των γονιών απέναντι σε ένα παιδί που ζει στο φάσμα του αυτισμού περιγράφεται στο «ιδρώνει η καρδιά μου». Ο συγγραφέας ως γνώστης του αντικειμένου μια και εργάζεται ως Ειδικός Παιδαγωγός μπόρεσε να γράψει κείμενα με επιτυχία.
Ακριβώς επειδή αυτά τα θέματα είναι δύσκολα και οι προβληματισμοί σύνθετοι κάνουν το βιβλίο επίκαιρο και αποτελεί μία ακτινογραφία της σύγχρονης κοινωνίας.
Ομολογώ όταν διάβασα το πρώτο κείμενο «Μην κλαις ρε Γοργόνα» που αναφέρεται σε πρόσφυγες σκέφτηκα τα λόγια της σπουδαίας μας Ρούλας Πατεράκη όπου σε μια συνέντευξή της τον Νοέμβριο του 2017 είχε πει
«…. το να γράψεις ή να βγεις στο θέατρο και να πεις έναν Μονόλογο για τους μετανάστες είναι γελοίο».
«….Όχι επειδή δεν μπορείς να το λύσεις. Επειδή, αφού είναι τόσο νωπό το πράγμα και έχει πέτσες και πληγές, δεν μπορείς να κάνεις κάτι. Το κάνεις, για να πουλήσεις ή επειδή νομίζεις ότι προσφέρεις. Αν θες να προσφέρεις, μπες στους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα και πήγαινε στη Συρία, εκεί προσφέρεις. Αλλά το να γράψεις έναν μονόλογο, για να σε χειροκροτεί ο κόσμος, τι; Έλυσες το προσφυγικό; Ή δημιούργησες ένα συναισθηματικό πλαίσιο για το παιδάκι που πνίγηκε; Σε αυτήν την περίπτωση, γιατί να μην ανεβάσουμε έναν Brecht, κατάλαβες; Αυτό το θεωρώ θεμιτό, νόμιμο».
Όταν τελείωσα το διάβασμα του κειμένου με χαρά είδα ότι ο συγγραφέας κανέναν εντυπωσιασμό δεν έβγαλε, ούτε είχε ως στόχο κάποιο κίνητρο (άρα προπαγάνδα για το ζήτημα των προσφύγων). Με την δύναμη της γραφής ανέσυρε «το τραύμα» της ζωής και της κοινωνίας στην Μεσόγειο με την ελπίδα να δοθεί ένα τέλος σε αυτόν τον εφιάλτη. Δεν ήθελε να αποσιωπήσει καταστάσεις και γεγονότα που όλοι μας συζητάμε και βιώνουμε. Είναι γεγονός ότι μερικές χιλιάδες κυνηγημένοι, πεινασμένοι και απελπισμένοι άνθρωποι παίζουν την ζωή τους για να καταφύγουν « στον δικό μας παράδεισο» και ζουν και πάλι σε μια κόλαση. Ελάχιστοι καταφέρνουν να ορθοποδήσουν σε μια Ευρώπη που δεν τους θέλει στην ουσία.
Γράφει ο συγγραφέας
«…Ένα τσούρμο ψυχές στ’ αμπάρια, Γοργόνα, γεμάτο το ‘χω. Ξέρεις τι κουβαλάνε απ’ την πατρίδα τους; Πατατάκια, ρε Γοργόνα. Σοκολάτες, τίποτα τσίχλες. Πέρσικες τσίχλες, Γοργόνα. Λένε στα μικρά τους πως πάνε εκδρομή. Δεν έχεις δει πατατάκια στο βυθό; Τι νομίζεις; Λες ν’ άνοιξε κάνα περίπτερο μεσοπέλαγα;» σελ 17
Χαίρομαι που οι συγγραφείς σήμερα τολμούν και επιλέγουν τέτοια δύσκολα θέματα γιατί με την γραφή τους παρακολουθούν την εποχή τους με ένα μάτι πιο ενεργητικό. Η λογοτεχνία οφείλει να μεγεθύνει τη φρίκη με το μεγαλείο της. Και οι λέξεις είναι η δύναμη της.
«Δε δίνω λέξεις παρηγόρια…», που έγραφε και ο Βάρναλης αλλά ο συγγραφέας με την φωνή του καταγράφει «το πρόβλημα», αναδεικνύει τον ιστό των κοινωνικών και προσωπικών προβλημάτων με την ελπίδα να έχουμε καλύτερες μέρες.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου